Drony jako narzędzie do ochrony przyrody: monitorowanie dzikich zwierząt i terenów zielonych
Drony cały czas udowadniają coraz większą skuteczność w sektorach gospodarki, które na pierwszy rzut oka nie są powiązane z lotnictwem załogowym, a tym bardziej z bezzałogowymi statkami powietrznymi.
W ciągu ostatnich miesięcy obserwujemy znaczący wzrost popularności wykorzystania technologii bezzałogowych jak skuteczne narzędzia do ochrony przyrody. Konstrukcje te stały się nieocenionym wsparciem dla ekologów i naukowców, przyspieszając procesy badawcze i zwiększając skuteczność działań ochronnych.
W niniejszym materiale przedstawiamy możliwości wykorzystania bezzałogowych statków powietrznych jako skuteczne narzędzie do ochrony przyrody.
Monitorowanie populacji dzikich zwierząt
Drony umożliwiają bezpieczne i precyzyjne śledzenie zwierząt na dużych obszarach. Dzięki kamerom termowizyjnym, lidarowi i GPS można:
- liczyć populacje dzikich zwierząt (np. słoni, wilków czy ptaków),
- monitorować migracje i siedliska,
- oceniać stan zdrowia zwierząt z minimalną ingerencją w ich środowisko.
Zwalczanie kłusownictwa
Drony wyposażone w kamery noktowizyjne i czujniki ruchu są wykorzystywane w parkach narodowych do wykrywania kłusowników. Dzięki szybkiemu reagowaniu pozwalają na:
- lokalizowanie zagrożeń w czasie rzeczywistym,
- patrolowanie trudno dostępnych terenów,
- wspieranie działań strażników przyrody.
Monitorowanie i ochrona ekosystemów
Drony pomagają oceniać stan ekosystemów, monitorować zmiany w lasach, mokradłach czy rafach koralowych. Dzięki zdjęciom wysokiej rozdzielczości i mapowaniu 3D można:
- analizować skutki zmian klimatu,
- identyfikować szkody spowodowane działalnością człowieka (np. wylesianie, zanieczyszczenia),
- badać odbudowę terenów po katastrofach naturalnych.
Zastosowanie w reforestacji
Drony są wykorzystywane do sadzenia drzew na zdegradowanych terenach. Wyposażone w systemy wyrzucania nasion mogą:
- sadzić tysiące drzew dziennie,
- docierać do trudno dostępnych obszarów,
- precyzyjnie rozmieścić nasiona w odpowiednich miejscach
Kontrola zanieczyszczeń i katastrof ekologicznych
Drony są przydatne w lokalizowaniu źródeł zanieczyszczeń, takich jak wycieki ropy naftowej czy zanieczyszczenia wód. Umożliwiają:
- szybkie dokumentowanie skali zanieczyszczeń,
- monitorowanie stanu środowiska w czasie rzeczywistym,
- wspieranie działań naprawczych.
Edukacja i dokumentacja
Nagrania i zdjęcia z dronów są cennym narzędziem w edukacji ekologicznej. Pozwalają:
- tworzyć atrakcyjne materiały wizualne, które zwiększają świadomość ekologiczną,
- dokumentować unikalne zjawiska przyrodnicze,
- angażować społeczność w działania ochronne.
Realne przykłady wykorzystania dronów w działaniach ochrony przyrody
Walka z kłusownictwem w Afryce
- W rezerwatach w Kenii i RPA drony wyposażone w kamery termowizyjne pomagają strażnikom wykrywać kłusowników w czasie rzeczywistym, szczególnie w nocy.
- W Parku Narodowym Krugera drony monitorują nosorożce, pomagając chronić je przed nielegalnym polowaniem na ich rogi.
Monitorowanie migracji dzikich zwierząt
- W Arktyce drony śledzą migracje karibu, pomagając naukowcom w badaniach nad wpływem zmian klimatycznych na ich trasy.
- W Australii drony rejestrują populacje wielorybów i delfinów, co pomaga w ochronie tych gatunków przed zagrożeniami, takimi jak zanieczyszczenia czy rybołówstwo.
- W Biebrzańskim Parku Narodowym drony pomagają monitorować ptaki wędrowne, takie jak żurawie i gęsi, zwłaszcza podczas sezonowych przelotów.
Ochrona raf koralowych w Australii
- Drony pomagają monitorować Wielką Rafę Koralową, dokumentując jej stan i zjawiska takie jak blaknięcie koralowców spowodowane globalnym ociepleniem.
- Dzięki precyzyjnym zdjęciom i danym w 3D naukowcy identyfikują obszary wymagające natychmiastowej interwencji.
Badanie zagrożonych gatunków w Amazonii
- W lasach deszczowych Amazonii drony są wykorzystywane do monitorowania populacji małp i ptaków, takich jak harpia wielka, bez potrzeby fizycznego wkraczania na ich teren.
Walka z wylesianiem w Brazylii
- Drony monitorują nielegalne wycinki lasów tropikalnych, dostarczając dowodów do ścigania sprawców i pomagając w planowaniu działań ochronnych.
Zwalczanie pożarów lasów w Kalifornii
- Drony są używane do mapowania aktywnych pożarów i oceny szkód, umożliwiając szybsze reagowanie na zagrożenia dla ekosystemów.
Ratowanie pingwinów w Antarktyce
- W Antarktyce drony dokumentują kolonie pingwinów, licząc osobniki i analizując ich siedliska, co pomaga w badaniach nad wpływem zmian klimatycznych na te gatunki.
Monitorowanie mokradeł
- Drony są wykorzystywane do mapowania i monitorowania stanu mokradeł, torfowisk oraz terenów zalewowych, np. w Dolinie Biebrzy czy Narwi. Dzięki obrazowaniu z powietrza można szybko identyfikować miejsca zagrożone degradacją lub nielegalnym osuszaniem.
Rejestracja zmian w krajobrazie
- Drony wykonują zdjęcia i mapy obszarów chronionych, takich jak Puszcza Kampinoska czy Tatry. Pozwala to na obserwację zmian w pokrywie roślinnej, erozji gleby czy zasięgu lasów.
Jakie są wyzwania, ograniczenia i zagrożenia wykorzystania dronów do ochrony przyrody?
Pomimo licznych korzyści, użycie dronów wiąże się z pewnymi wyzwaniami:
- Wysokimi kosztami zaawansowanego sprzętu,
- Ryzykiem zakłócania zachowań zwierząt,
- Regulacjami prawnymi ograniczającymi ich użycie w niektórych obszarach.
- Wrażliwością na warunki atmosferyczne
- Odpowiednim wyszkoleniem personelu
Drony w służbie ochrony przyrody
Drony stają się coraz bardziej popularnym i skutecznym narzędziem w ochronie przyrody dzięki ich zdolności do monitorowania trudno dostępnych terenów, zbierania precyzyjnych danych i wspierania działań na rzecz ochrony środowiska. Są wykorzystywane do obserwacji zwierząt, monitorowania stanu roślinności, zwalczania kłusownictwa, przeciwdziałania wylesianiu, mapowania terenu oraz rejestracji zmian w ekosystemach. W Polsce znajdują zastosowanie m.in. w liczeniu zwierząt, ochronie mokradeł, monitorowaniu stanu rzek i lasów, a także zwalczaniu pożarów.
Mimo licznych korzyści, ich wykorzystanie wiąże się z wyzwaniami, takimi jak ograniczony czas lotu, koszty, przepisy prawne czy potencjalne zakłócenia dla zwierząt. Aby drony mogły w pełni wspierać ochronę przyrody, konieczne jest odpowiedzialne ich użycie, przestrzeganie regulacji oraz minimalizowanie wpływu na środowisko i lokalne społeczności. Drony mają potencjał, by znacząco poprawić skuteczność działań proekologicznych, pod warunkiem właściwego zarządzania ich zastosowaniem.
