Od 13 listopada 2025 roku w Polsce zacznie obowiązywać nowy przepis nakładający obowiązek posiadania ubezpieczenia OC przez operatorów dronów o masie startowej od 250 g do 20 kg. Zmiana ta wynika z nowelizacji ustawy Prawo lotnicze ogłoszonej 12 lutego 2025 r., której przepisy w zakresie OC wejdą w życie po dziewięciu miesiącach. Celem regulacji jest zwiększenie poziomu bezpieczeństwa w przestrzeni powietrznej oraz zapewnienie ochrony osobom trzecim w przypadku szkód wyrządzonych przez bezzałogowe statki powietrzne. Obowiązek dotyczyć będzie zarówno użytkowników prywatnych, jak i operatorów komercyjnych, niezależnie od celu wykonywanego lotu. Nowe przepisy wymagają od operatorów odpowiedniego przygotowania – zarówno pod względem formalnym, jak i technicznym – w tym zawarcia stosownej polisy ubezpieczeniowej.

Kogo dotyczy obowiązek ubezpieczenia OC

Rola operatora systemu BSP a odpowiedzialność cywilna

Operator systemu BSP to osoba lub podmiot, który odpowiada za organizację i nadzór nad wykonywaniem operacji lotniczych dronem. W świetle prawa cywilnego to właśnie operator ponosi odpowiedzialność za szkody wyrządzone osobom trzecim w wyniku użytkowania drona. Niezależnie od tego, kto fizycznie steruje urządzeniem, odpowiedzialność prawna spoczywa na operatorze jako właścicielu systemu BSP. Oznacza to, że każdy zarejestrowany operator musi zadbać o wykupienie odpowiedniego ubezpieczenia OC. Brak polisy może skutkować nie tylko karami administracyjnymi, ale i poważnymi konsekwencjami finansowymi w razie szkody.

Obowiązki pilota bezzałogowego statku powietrznego

Pilot BSP, mimo że nie zawsze jest właścicielem urządzenia, również ma określone obowiązki wynikające z przepisów prawa. Do jego głównych zadań należy bezpieczne wykonanie lotu zgodnie z obowiązującymi procedurami, przestrzeganie stref geograficznych oraz bieżąca ocena ryzyka. Pilot musi również posiadać stosowne uprawnienia i znajomość technik lotu, szczególnie w przypadku bardziej zaawansowanych kategorii operacji. W praktyce oznacza to, że choć OC przypisane jest operatorowi, pilot może zostać pociągnięty do współodpowiedzialności w razie rażących naruszeń zasad. Dlatego też w relacji operator–pilot konieczna jest klarowna komunikacja i znajomość zakresu odpowiedzialności każdej ze stron.

Zakres i warunki ubezpieczenia OC

Co obejmuje polisa OC operatora drona

Polisa OC operatora drona obejmuje szkody wyrządzone osobom trzecim w wyniku operacji lotniczej wykonanej dronem. Dotyczy to zarówno szkód majątkowych, jak i osobowych – np. uszkodzenia pojazdów, zniszczenia mienia czy obrażeń ciała. Ubezpieczenie obejmuje także koszty postępowania sądowego oraz odszkodowania zasądzone na rzecz poszkodowanych. Warto zaznaczyć, że OC nie pokrywa strat własnych operatora ani uszkodzeń drona – do tego służy osobna polisa AC. Przed wykupieniem polisy OC należy dokładnie zapoznać się z wyłączeniami odpowiedzialności, które mogą obejmować np. loty wykonywane bez odpowiednich uprawnień lub w strefach zakazanych.

Suma gwarancyjna i jej wpływ na wysokość składki

Suma gwarancyjna to maksymalna kwota, do jakiej ubezpieczyciel pokryje roszczenia wynikające ze szkody. Im wyższa suma gwarancyjna, tym większe bezpieczeństwo finansowe operatora, ale i wyższa składka ubezpieczeniowa. W praktyce standardowe sumy wynoszą od 100 000 zł do nawet kilku milionów złotych w przypadku operacji o podwyższonym ryzyku. Ubezpieczyciele indywidualnie oceniają profil operatora, historię szkód i typ wykorzystywanych dronów, co również wpływa na kalkulację składki. Warto przemyśleć wybór sumy gwarancyjnej, biorąc pod uwagę nie tylko minimalne wymogi prawne, ale też realne zagrożenia wynikające z prowadzonych operacji.

Różnice między OC a Aerocasco (AC)

OC (odpowiedzialność cywilna) to ubezpieczenie obowiązkowe, które chroni osoby trzecie przed skutkami szkód wyrządzonych przez drona. Z kolei Aerocasco (AC) to ubezpieczenie dobrowolne, które chroni sam sprzęt operatora przed uszkodzeniem, kradzieżą czy zniszczeniem. OC nie obejmuje kosztów naprawy drona po wypadku, dlatego AC jest istotnym uzupełnieniem ochrony, szczególnie dla operatorów komercyjnych. AC może obejmować różne ryzyka, w tym np. uszkodzenia mechaniczne, upadek z dużej wysokości czy pożar baterii. W praktyce pełne zabezpieczenie działalności dronowej powinno obejmować zarówno polisę OC, jak i AC.

Kategorie operacji a obowiązek ubezpieczenia

Ubezpieczenie OC w kategorii otwartej

Kategoria otwarta obejmuje najprostsze operacje wykonywane dronami, zazwyczaj w zasięgu wzroku pilota (VLOS) i z ograniczeniami dotyczącymi masy oraz wysokości lotu. Choć tego typu loty uznawane są za niskiego ryzyka, od listopada 2025 roku operatorzy również w tej kategorii będą zobowiązani do posiadania ważnej polisy OC. Dotyczy to zarówno osób prywatnych, jak i firm wykonujących proste zlecenia komercyjne. Ubezpieczyciele oferują w tym przypadku uproszczone warianty polis z niższą składką i podstawową sumą gwarancyjną. Mimo prostoty operacji, brak OC może skutkować poważnymi konsekwencjami w razie incydentu, nawet jeśli lot odbywa się w legalnej strefie i zgodnie z przepisami.

Ubezpieczenie OC w kategorii szczególnej

Kategoria szczególna obejmuje bardziej skomplikowane loty, często poza zasięgiem wzroku (BVLOS), w pobliżu ludzi, infrastruktury krytycznej lub na obszarach zurbanizowanych. Ze względu na wyższe ryzyko, obowiązek posiadania OC w tej kategorii ma charakter szczególnie rygorystyczny. Operatorzy muszą nie tylko posiadać odpowiednie certyfikaty i przeprowadzać analizę ryzyka, ale także wykupić polisę z adekwatnie wysoką sumą gwarancyjną. Ubezpieczyciele dokonują tu indywidualnej oceny ryzyka przed zawarciem umowy. Warto również pamiętać, że część lotów w tej kategorii wymaga zgłoszenia do PAŻP i uzyskania stosownych zezwoleń.

Ubezpieczenie OC w kategorii certyfikowanej

Kategoria certyfikowana obejmuje najbardziej zaawansowane operacje, często z użyciem dużych dronów, w misjach wysokiego ryzyka – np. w transporcie towarów, w operacjach nad ludźmi lub na potrzeby służb ratowniczych. W tym przypadku obowiązek posiadania OC o bardzo wysokiej sumie gwarancyjnej jest absolutnym wymogiem prawnym. Operatorzy muszą przejść proces certyfikacji, który obejmuje również ocenę systemów zarządzania bezpieczeństwem i zgodności z przepisami EASA. Ubezpieczyciele oferują specjalistyczne produkty dla tej grupy operatorów, a składki są znacznie wyższe niż w innych kategoriach. Warto dodać, że wiele firm działających w tej kategorii korzysta z usług brokerów ubezpieczeniowych specjalizujących się w lotnictwie.

Typy lotów a ryzyko ubezpieczeniowe

Loty komercyjne i ich wpływ na składkę OC

Loty komercyjne, czyli wykonywane w celach zarobkowych, są z punktu widzenia ubezpieczyciela bardziej ryzykowne niż loty rekreacyjne. Wiąże się to z intensywnością użytkowania dronów, większym obciążeniem sprzętu oraz częstszym operowaniem w złożonym środowisku – np. nad terenami zabudowanymi lub w pobliżu ludzi. Składka OC dla komercyjnych operatorów jest zazwyczaj wyższa, a ubezpieczyciel może wymagać dodatkowych informacji na temat rodzaju zleceń i procedur bezpieczeństwa. Wysokiej klasy sprzęt oraz doświadczenie pilota mogą jednak działać na korzyść operatora przy wycenie składki. W praktyce, dla firm świadczących usługi dronowe, posiadanie ubezpieczenia OC staje się także elementem budowania wiarygodności w oczach klientów.

Loty rekreacyjne a obowiązek ubezpieczenia

Od listopada 2025 roku także osoby korzystające z dronów wyłącznie rekreacyjnie będą objęte obowiązkiem posiadania ubezpieczenia OC. Choć ryzyko szkód w tej grupie użytkowników jest statystycznie niższe, zdarzają się incydenty z udziałem osób trzecich lub ich mienia. Ubezpieczyciele oferują uproszczone polisy dla amatorów, często z roczną składką nieprzekraczającą kilkudziesięciu złotych. To rozwiązanie minimalizuje barierę wejścia i pozwala zabezpieczyć się przed roszczeniami cywilnymi, np. w przypadku uderzenia dronem w pojazd lub osobę. Obowiązkowe OC w lotach rekreacyjnych to także krok ku ujednoliceniu zasad i zwiększeniu świadomości użytkowników dronów.

Loty zagraniczne i rozszerzenie zakresu OC

W przypadku operacji zagranicznych, standardowe OC wykupione w Polsce może nie wystarczyć. Wiele polis obowiązuje wyłącznie na terenie RP lub UE, dlatego przed wykonaniem lotu poza granicami kraju należy sprawdzić zakres terytorialny ubezpieczenia. Operatorzy planujący loty w innych państwach członkowskich UE mogą zazwyczaj wykupić rozszerzenie polisy na dany region lub skorzystać z międzynarodowych ubezpieczycieli. Warto również uwzględnić lokalne przepisy i wymagania dotyczące minimalnej sumy gwarancyjnej. Brak odpowiedniego ubezpieczenia za granicą może skutkować nie tylko karą, ale także poważnymi konsekwencjami prawnymi w razie incydentu.

Przepisy prawne regulujące ubezpieczenie OC

Nowelizacja prawa lotniczego w Polsce od listopada 2025

Nowelizacja ustawy Prawo lotnicze, która wejdzie w życie w listopadzie 2025 roku, wprowadza obowiązek posiadania ubezpieczenia OC dla wszystkich operatorów dronów, niezależnie od celu ich użycia. Zmiany te zostały przygotowane w odpowiedzi na rosnącą liczbę incydentów z udziałem BSP oraz konieczność harmonizacji polskiego prawa z przepisami unijnymi. Nowelizacja precyzyjnie określa, kto jest zobowiązany do zawarcia polisy, jaki powinien być jej zakres oraz jakie kary grożą za jej brak. Wprowadzono także przepisy dotyczące kontroli i sposobu dokumentowania zawarcia ubezpieczenia. Celem nowego prawa jest zapewnienie realnej ochrony ofiarom wypadków z udziałem dronów oraz zmniejszenie kosztów ich dochodzenia roszczeń.

Rozporządzenia UE 2019/947 i 2019/945

Rozporządzenia wykonawcze UE 2019/947 oraz delegowane 2019/945 stanowią podstawę dla jednolitego systemu regulacji lotów bezzałogowych w całej Unii Europejskiej. Dokumenty te definiują m.in. kategorie operacji dronami, wymagania certyfikacyjne oraz obowiązki operatorów i pilotów. Ubezpieczenie OC zostało wskazane jako kluczowy element systemu bezpieczeństwa i odpowiedzialności. Choć rozporządzenia nie narzucają jednej konkretnej formy polisy, państwa członkowskie są zobowiązane do zapewnienia, by operatorzy posiadali odpowiednie zabezpieczenie finansowe. Polskie regulacje z 2025 roku są bezpośrednim rozwinięciem i uszczegółowieniem tych przepisów na poziomie krajowym.

Rola Urzędu Lotnictwa Cywilnego (ULC) w nadzorze nad OC

Urząd Lotnictwa Cywilnego (ULC) pełni kluczową rolę w nadzorze nad rynkiem BSP w Polsce, w tym w egzekwowaniu przepisów dotyczących obowiązkowego ubezpieczenia OC. Do jego zadań należy m.in. prowadzenie rejestru operatorów, zatwierdzanie programów szkoleniowych, a także przeprowadzanie kontroli i interwencji w przypadku naruszeń prawa. ULC będzie także współpracować z ubezpieczycielami i organami ścigania w celu weryfikacji posiadania aktualnych polis przez operatorów. W przypadku wykrycia braku OC, urząd może nałożyć karę administracyjną lub skierować sprawę do sądu. ULC udostępnia również informacje i materiały edukacyjne wspierające operatorów w spełnieniu wymogów prawnych.

Konsekwencje braku ubezpieczenia OC

Kara finansowa do 4000 zł za brak OC

Jedną z najbardziej dotkliwych sankcji za brak obowiązkowego ubezpieczenia OC jest kara finansowa, która może wynosić do 4000 zł. Kara ta może zostać nałożona niezależnie od tego, czy operator spowodował jakiekolwiek szkody – wystarczy sam fakt braku ważnej polisy. Wysokość grzywny zależy od rodzaju operacji, skali naruszenia i ewentualnej recydywy. Sankcje te mają charakter prewencyjny i mają na celu zdyscyplinowanie rynku oraz eliminację tzw. „szarej strefy” wśród użytkowników dronów. W przypadku operatorów komercyjnych brak OC może również skutkować cofnięciem uprawnień lub wpisem do rejestru naruszeń.

Kontrola ubezpieczenia przez uprawnione służby

Kontrole posiadania ubezpieczenia OC będą prowadzone przez uprawnione służby, w tym Straż Graniczną, Policję oraz pracowników ULC. Weryfikacja może nastąpić zarówno podczas rutynowej kontroli na miejscu lotu, jak i w wyniku incydentu zgłoszonego przez osoby trzecie. Operatorzy dronów muszą posiadać przy sobie potwierdzenie zawarcia polisy – w formie papierowej lub elektronicznej. Brak dokumentu w chwili kontroli traktowany będzie jak brak ubezpieczenia i może skutkować mandatem lub dalszym postępowaniem administracyjnym. Dlatego każdy operator powinien zadbać o szybki dostęp do aktualnych dokumentów potwierdzających ubezpieczenie.

Rejestracja i parametry techniczne dronów

Masa startowa drona a obowiązek rejestracji i OC

Obowiązek rejestracji i ubezpieczenia OC uzależniony jest w dużej mierze od masy startowej drona. W przypadku urządzeń o masie przekraczającej 250 g, rejestracja operatora w systemie ULC jest obowiązkowa, podobnie jak wykupienie polisy OC. Lżejsze modele mogą być zwolnione z niektórych wymagań, choć obowiązek ubezpieczenia nadal będzie istniał, jeśli wykonywana operacja może stwarzać zagrożenie. Masa drona wpływa na ocenę ryzyka ubezpieczeniowego – im cięższe urządzenie, tym większy potencjał szkody. Dlatego przy zakupie ubezpieczenia należy podać dokładną masę startową sprzętu oraz typ wykonywanych operacji.

Wpływ masy drona na zakres ubezpieczenia

Masa drona odgrywa istotną rolę przy określaniu warunków polisy OC, w tym wysokości składki i sumy gwarancyjnej. Drony o większej masie, ze względu na potencjalnie większe szkody, objęte są droższym ubezpieczeniem i często wymagają bardziej szczegółowej oceny ryzyka przez ubezpieczyciela. Wysoka masa może również wpływać na wyłączenia odpowiedzialności – np. w sytuacji, gdy dron został użyty niezgodnie z dopuszczalną kategorią operacji. Operatorzy powinni zwrócić szczególną uwagę na ten parametr, szczególnie jeśli planują modernizację sprzętu lub użycie akcesoriów zwiększających wagę. Transparentność w zakresie parametrów technicznych drona jest kluczowa dla zachowania ważności polisy.

Ograniczenia przestrzeni powietrznej a ryzyko ubezpieczeniowe

Strefy geograficzne wyznaczane przez PAŻP

Polska Agencja Żeglugi Powietrznej (PAŻP) odpowiada za zarządzanie przestrzenią powietrzną i wyznaczanie stref geograficznych, w których obowiązują różne ograniczenia dotyczące lotów dronami. Strefy te obejmują m.in. CTR (Control Zone), ATZ (Aerodrome Traffic Zone) czy P, R i D – strefy zakazane, ograniczone i niebezpieczne. Loty w takich strefach bez odpowiedniego zezwolenia są nielegalne i mogą skutkować nie tylko karą administracyjną, ale również odmową wypłaty odszkodowania przez ubezpieczyciela. Operatorzy muszą każdorazowo przed lotem sprawdzić obowiązujące strefy, co ma bezpośredni wpływ na ocenę ryzyka ubezpieczeniowego. Ubezpieczyciele mogą również zastrzegać, że polisa nie obejmuje lotów w niektórych typach przestrzeni bez uprzedniego zgłoszenia.

Znaczenie aplikacji DroneRadar dla operatorów dronów

Aplikacja DroneRadar to podstawowe narzędzie każdego odpowiedzialnego operatora drona w Polsce. Umożliwia ona sprawdzenie aktualnych stref geograficznych, zgłoszenie lotu oraz uzyskanie zgody na operacje w strefach kontrolowanych. Korzystanie z tej aplikacji nie tylko zwiększa bezpieczeństwo lotu, ale również dokumentuje jego legalność, co może być istotne w przypadku ewentualnych roszczeń ubezpieczeniowych. Ubezpieczyciele często wymagają potwierdzenia zgłoszenia lotu jako warunku uznania szkody. DroneRadar stanowi również istotne źródło danych statystycznych dla ULC i PAŻP, co pomaga w dalszym rozwijaniu systemu nadzoru nad przestrzenią powietrzną.

Dodatkowe certyfikaty i uprawnienia operatorów

Light UAS Operator Certificate (LUC) w kategorii szczególnej

Light UAS Operator Certificate (LUC) to certyfikat wydawany operatorom wykonującym złożone operacje w kategorii szczególnej. Posiadanie LUC umożliwia operatorowi samodzielne zatwierdzanie niektórych operacji bez konieczności uzyskiwania indywidualnych zezwoleń od ULC. Certyfikat ten przyznawany jest podmiotom, które wykazały się wysokim poziomem organizacyjnym, skutecznym zarządzaniem ryzykiem oraz przestrzeganiem norm bezpieczeństwa. Ubezpieczyciele traktują posiadanie LUC jako istotny czynnik zmniejszający ryzyko operacyjne, co może skutkować korzystniejszymi warunkami polisy. Certyfikat ten jest szczególnie przydatny dla firm działających na dużą skalę, w tym w branżach takich jak energetyka, budownictwo czy rolnictwo precyzyjne.

Znaczenie technik lotu VLOS i BVLOS dla ubezpieczenia

Techniki lotu VLOS (Visual Line of Sight) i BVLOS (Beyond Visual Line of Sight) mają bezpośredni wpływ na zakres i koszt ubezpieczenia OC. Loty VLOS uznawane są za mniej ryzykowne, ponieważ pilot ma bezpośredni kontakt wzrokowy z dronem, co umożliwia szybszą reakcję na zagrożenia. Loty BVLOS, wykonywane poza zasięgiem wzroku, wymagają zaawansowanych systemów kontroli i są obarczone wyższym ryzykiem operacyjnym. W przypadku BVLOS ubezpieczyciele wymagają często dodatkowej dokumentacji, certyfikacji oraz wyższej składki. Operatorzy planujący przejście z VLOS na BVLOS powinni z wyprzedzeniem skonsultować się z ubezpieczycielem w celu aktualizacji warunków polisy.

Najczęściej zadawane pytania dotyczące OC dla dronów

Czy OC przypisane jest do operatora czy pilota?

Ubezpieczenie OC przypisane jest do operatora systemu bezzałogowego statku powietrznego, czyli osoby lub podmiotu odpowiedzialnego za organizację i wykonanie operacji dronem. Pilot może być osobą trzecią, zatrudnioną przez operatora, jednak to operator odpowiada cywilnie za ewentualne szkody. W praktyce oznacza to, że nawet jeśli do incydentu doprowadzi pilot, roszczenia będą kierowane wobec operatora posiadającego OC. W przypadku firm, ubezpieczenie może obejmować kilku pilotów działających w ramach jednego operatora. Ważne jest, by dane zawarte w polisie jednoznacznie identyfikowały operatora oraz ewentualny zakres odpowiedzialności pracowników lub współpracowników.

Czy OC obejmuje szkody wyrządzone osobom trzecim?

Tak, głównym celem ubezpieczenia OC operatora drona jest pokrycie szkód wyrządzonych osobom trzecim. Obejmuje to zarówno szkody materialne (np. uszkodzenie samochodu, elewacji budynku, sprzętu), jak i osobowe (np. obrażenia ciała, hospitalizacja, renta). Ochrona działa niezależnie od tego, czy poszkodowaną osobą jest pieszy, właściciel nieruchomości, czy też inny uczestnik ruchu lotniczego. Warunkiem wypłaty odszkodowania jest jednak zgodność operacji z przepisami prawa oraz brak wyłączeń odpowiedzialności zapisanych w OWU. Operatorzy powinni pamiętać, że szkody wyrządzone celowo, z rażącym niedbalstwem lub poza legalnymi strefami mogą nie być objęte ochroną ubezpieczeniową.

Jakie dokumenty są wymagane przy kontroli OC?

Podczas kontroli uprawnione służby mogą zażądać okazania dokumentu potwierdzającego zawarcie ważnej polisy OC. Może to być wydrukowana polisa, potwierdzenie PDF na urządzeniu mobilnym lub dostęp do konta klienta w systemie ubezpieczyciela. W niektórych przypadkach konieczne może być również okazanie numeru identyfikacyjnego operatora BSP oraz dokumentacji dotyczącej konkretnej operacji lotniczej. ULC rekomenduje, aby każdy operator miał przy sobie dowód rejestracji BSP, ważne uprawnienia pilota oraz dostęp do danych zgłoszenia lotu (np. z aplikacji DroneRadar). Brak któregokolwiek z tych dokumentów może skutkować zatrzymaniem lotu, mandatem lub wszczęciem postępowania administracyjnego.