Wykorzystanie gogli FPV do dronów w działaniach militarnych
Niewielkie bezzałogowe statki powietrzne sterowane z wykorzystaniem dedykowanych gogli FPV (First Person View) zakładanych na głowę kojarzą się głównie z rozwojem w kontekście wyścigów dronów oraz zadań rekreacyjnych. Ostatnimi laty, głównie za sprawą konfliktu w Ukrainie niewielkie drony FPV stały się istotnym elementem nowoczesnych operacji militarnych.
Drony FPV – czym są i czym różnią się od klasycznych dronów?
Drony FPV (First Person View) to pojęcie, które odnosi się do bezzałogowych statków powietrznych sterowanych z wykorzystaniem dedykowanych gogli FPV – First Person View, które odcinają operatora od świata zewnętrznego pozwalając na obserwowanie sytuacji i sterowanie drone z perspektywy pierwszej osoby – tak jakby operator znajdował się na pokładzie bezzałogowego systemu powietrznego.
Chociaż bezzałogowy statek powietrzny sterowany z wykorzystaniem gogli FPV może być identycznym bezzałogowym statkiem powietrznym, jak klasyczny dron sterowany z wykorzystaniem dedykowanej aparatu. Jednak ze względu na wykorzystanie oraz jego możliwości (o których będziemy pisać w dalszej części artykułu) stosuje się dedykowane konstrukcje o unikalnych właściwościach – dużej skrętności, wysokim przyśpieszeniu, niewielkich rozmiarach oraz możliwości lotu bez wykorzystania przyrządów nawigacji inercyjnej lub poprzez GPS/GNSS.
Na kluczowe elementy drona FPV składają się:
- Bezzałogowy statek powietrzny
- System Gogli FPV
- Kontroler zdalnego sterowania
- System łączności
Co istotne drony FPV wymagają większej wprawy w pilotowaniu, ponieważ często nie mają systemów automatycznej stabilizacji i nawigacji GPS, które są standardem w dronach rekreacyjnych i komercyjnych. Z tego powodu naukę latania dronami FPV zaczyna się często od symulatorów lotu, aby uniknąć uszkodzenia sprzętu oraz wywołania niebezpiecznych sytuacji.
Najważniejsze różnice pomiędzy dronami FPV, a klasycznymi bezzałogo-wymi statkami powietrznymi
Perspektywa lotu:
- Drony FPV umożliwiają pilotowi widzenie w czasie rzeczywistym tego, co “widzi” dron poprzez kamerę umieszczoną na pokładzie. Obraz ten przesyłany jest do gogli FPV, które nosi pilot, co daje wrażenie, jakby znajdował się wewnątrz drona.
- Klasyczne drony zazwyczaj są sterowane z perspektywy trzeciej osoby, gdzie pilot obserwuje dron z zewnątrz i kontroluje go na odległość, często korzystając z podglądu na ekranie smartfona lub tabletu.
Sposób sterowania:
- Drony FPV są bardziej manualne, wymagają większej precyzji i umiejętności pilota, szczególnie w tzw. “trybie acro” (akrobacyjnym), gdzie dron nie korzysta z automatycznej stabilizacji. Pilot musi kontrolować wszystkie aspekty lotu, takie jak prędkość, wysokość i nachylenie.
- Klasyczne drony często posiadają zaawansowane funkcje stabilizacji, takie jak GPS, żyroskopy, a także automatyczne tryby, jak “powrót do domu”, co ułatwia sterowanie, zwłaszcza mniej doświadczonym użytkownikom.
Technologia transmisji wideo:
- Drony FPV często korzystają z technologii analogowej lub cyfrowej transmisji wideo do gogli. Analogowe systemy są tańsze i oferują mniejsze opóźnienia (co jest ważne przy precyzyjnych operacjach), ale mają gorszą jakość obrazu. Cyfrowe systemy zapewniają lepszą jakość obrazu, ale z wyższymi opóźnieniami.
- Klasyczne drony zazwyczaj używają wysokiej jakości transmisji wideo w czasie rzeczywistym, zazwyczaj na ekran kontrolera lub smartfona, ale nie oferują takiego poziomu immersji jak gogle FPV.
Wykorzystanie dronów w działaniach militarnych
1. Precyzyjne prowadzenie dronów zwiadowczych
Drony FPV umożliwiają śledzenie obrazu z kamery drona w czasie rzeczywistym, co pozwala na precyzyjne prowadzenie misji rozpoznawczych. Drony FPV mogą być używane do monitorowania terenu, przesyłania obrazów w wysokiej rozdzielczości i zbierania danych wywiadowczych bez bezpośredniego narażania żołnierzy.
2. Zwiększona świadomość sytuacyjna
Drony FPV dostarczają obraz w pierwszej osobie, co pozwala operatorom na lepsze zrozumienie sytuacji na polu walki. To z kolei poprawia szybkość reakcji i podejmowania decyzji, zwłaszcza w trudnych warunkach bojowych, gdzie tradycyjne metody nadzoru mogą być mniej skuteczne. Dodatkowo wybrane gogle FPV takie jak ORQA FPV.ONE PILOT pozwalają na szybkie przesłanie obrazu na stanowisko kierowania dzięki wbudowanemu złączu HDMI pozwalającemu na wyświetlanie obrazu z gogli na dużym ekranie.
3. Wsparcie dla precyzyjnych operacji bojowych
Dzięki goglom FPV drony mogą być używane w operacjach precyzyjnych, takich jak niszczenie konkretnych celów, wywiad w trudno dostępnych terenach, a nawet w misjach związanych z neutralizacją wrogich sił bez ryzyka dla operatorów. Operatorzy mogą na bieżąco śledzić położenie drona i cel, co minimalizuje ryzyko pomyłki.
4. Minimalizacja zagrożenia dla personelu
Drony wyposażone w gogle FPV mogą przeprowadzać misje w miejscach, które są zbyt niebezpieczne dla ludzi, np. w strefach silnego ostrzału lub na terenach skażonych chemicznie lub biologicznie. Dzięki temu zmniejsza się ryzyko strat w ludziach.
5. Skoordynowane operacje z innymi jednostkami
Technologia FPV w dronach pozwala na lepszą koordynację działań w ramach różnych jednostek wojskowych, umożliwiając operatorom bezpośrednią współpracę z jednostkami naziemnymi, lotniczymi czy morskimi. W czasie rzeczywistym mogą oni dostarczać kluczowe informacje wywiadowcze, co poprawia skuteczność operacyjną.
6. Zastosowanie w operacjach ratunkowych i ewakuacyjnych
W sytuacjach kryzysowych, takich jak operacje ratunkowe na polu walki czy ewakuacja rannych, drony z goglami FPV mogą zapewnić szybkie rozpoznanie sytuacji oraz bezpieczne prowadzenie misji ratunkowych. Dzięki nim operatorzy mogą śledzić ruchy jednostek i monitorować bezpieczne trasy ewakuacji.
7. Niezauważalne operacje nocne
W połączeniu z kamerami noktowizyjnymi, gogle FPV mogą wspierać operacje nocne, pozwalając na ciche i niezauważalne prowadzenie misji. W tym kontekście drony mogą wykonywać zwiad lub ataki bez ujawniania swojej obecności.
8. Zakłócanie łączności i zdalne ataki
Zaawansowane drony bojowe, używane w połączeniu z goglami FPV, mogą być wyposażone w urządzenia do zakłócania komunikacji przeciwnika, co zwiększa ich wartość w działaniach elektronicznych i informacyjnych.
Jak widać wojskowe zastosowania dronów FPV stale się rozwijają, a ich rola w przyszłych konfliktach prawdopodobnie będzie rosła wraz z postępem technologicznym i wzrostem dostępności zaawansowanych systemów bezzałogowych. Dodatkowo wojsko cały czas odnajduje nowe sposoby wykorzystania dronów z goglami FPV.
Dedykowane drony FPV do zastosowań militarnych
Do działań militarnych często wykorzystywane są cywilne konstrukcje dronów FPV, które są ogólnie dostępne na rynku. Niestety takie rozwiązania nie są w stanie w pełni spełnić wymagań stawianych przez odbiorców z sektora militarnego. Na przestrzeni ostatnich lat na rynku pojawia się coraz więcej systemów FPV klasy wojskowej, które są wydajnymi i efektywnymi rozwiązaniami dla służb.
Jednym z rozwiązań FPV do zastosowań militarnych jest ORQA FPV – chorwacki system FPV zbudowany w pełni na europejskich komponentach z systemem komunikacji odpornym na zakłócenia.
Systemy takie jak ORQA FPV posiadają pełną zgodność z NDAA, wytrzymałą łączność i podwójną łączność z systemem automatycznej zmiany częstotliwości w razie próby zakłócenia łączności.
